Protez Diş

Hareketli Protezler

Hasta tarafından takıp çıkarılabilen ve eksik dişlerin yerini tutan yapay bir aygıt olarak düşünebiliriz.

Dayanak dişlerin gelecek yüklü kaldıramayacağı, geniş diş eksikliği içeren durumlarda yada diş ile sonlanmayan eksik diş alanları olduğunda yada ağızda hiç diş olmadığında hareketli protezler uygulanır.

Hareketli Bölümlü Protezler

Diş ve doku destekli protetik uygulamalardır. Diş desteği için, dişin diş etine  yakın bombeli alan altında kalan kısmına, kroşe diye adlandırılan uçlar gelerek tutuculuk sağlanır. Doku desteğini protezin oturduğu doku yüzeyi sağlar. Böylece kuvvet, diş ve dokuya dağıtılmış olur.

Total (Tam) Protez

Ağızda dayanak olarak alınacak hiç dişi kalmamışsa, kuvvet iletimi, destek ve tutuculuk protezin doku yüzeyine oturmasıyla sağlanır. Tamamen doku destekli protetik uygulamalar total protez diye adlandırılır.

Hareketli bölümlü protezlerde ki kroşeler özellikle ön dişlerde estetik rahatsızlık yaratabilir. Ayrıca diş eti sağlığı yetersiz olan dişlerde kroşe ile uygulanacak kuvvet  dişin kaybedilmesine neden olabilir. Bu durumlarda tek bir dişe gelecek kuvvet, kronlar la dişlerin birbirlerine bağlanması ile dağıtılabilir. Metal kroşeler çevreledikleri sağlıklı dişlerle hasara ve aşınmaya neden olabilir. Hassas tutucular protezler  dişsiz boşlukların hareketli protezle desteklendiği, ağızda mevcut dişlerin, şekil, renk ve pozisyon bozuklukarının da sabit protezlerde düzeltildiği kombine bir protez türüdür. Dayanak olarak kullanılacak dişler prepare edilir. Sabit kronlar yapılırken dişsiz alana yakın olan kısımların da hassas tutucu adı verilen hazır malzemeler konulur. Böylece kron üzerine gelen  estetik olmayan  kroşe yerine ağızda görülmeyen  estetiği bozmayan  tutuculuk sistemi sağlanmış olur.

Protez yapılacak kısımla uyumsuzluk yaratacak, aşırı eğri, çarpraşık ve uzamış dişler olduğunda, bu dişleri kaybetmektense boyları kısaltılarak üzerlerine teleskop kron denilen  iç içe geçen kronlar ya da hassas tutucular uygulanabilir. Bu gibi dayanak dişin protez içinde kalıp, üzerine hareketli protetik yapının  uygulandığı yaklaşımlar overdanture ( diş üstü) protezleridir. Diş kökünün ağız içinde kalması kemik erimesini önleyecek ve ağız içi algılama özelliğinin korunması sağlayacaktır.

Sabit Protezler

Dişte yapılan preperasyon  sonrası alınan ölçülerden elde edilen modeller üzerinde hazırlanan yapıların, ağızda uyumlanarak, dişin üzerinde sabit olarak kalacak şekilde yapıştırılması ile oluşturulan protez çeşitleridir. Protezde seramik malzemelerin alt yapısında genel olarak metal alaşımlar, full seramik malzemeler ve zirkonyum kullanılır.

Kuron

Tek dişi ilgilendiren madde kayıpları ve estetik problemler için kuron yapılır. Dişten ölçü alınarak teknisyene gönderilen metal üzerinde  teknisyen, önce dayanıklılığı sağlayacak alt yapıyı, daha sonra da onun üzerinde estetiği sağlayacak porselen ( veya artık daha az tercih edilen akrilik ) üst yapıyı hazırlar.

Köprü

Birden fazla diş eksikliğinde, eksik alana en yakın dişlerin dayanak olarak kullanılması ile boşlukların telafi edildiği ve daimi olarak ağızda kalan yapılara köprü denir. Ancak, dayanak olarak kullanılacak dişler sağlıklı ve üzerine gelecek kuvvete dayanacak kadar da yeterli mesafede olmalıdır

Maryland köprüler (Adeziv Köprüler)

Tek ön diş eksiklerinde Maryland Köprüler de bir seçenek olabilir. Eksik alınan iki yanındaki dişler kesilmeden sadece dişleri arka tarafına gelecek kanatlarla, yüzeysel tutuculuk sağlanarak yapılan uygulamalardır.

Laminate Kron

Ön dişlerde, renk değişiklikleri, pozisyon, yapı ve şekil bozuklukları ya da dişler arasındaki mevcut aralıklar estetik sorunlara yol açar. Laminate kuron, dişin sadece ön yüzeyinde, mine sınırları dahilinde, çok az bir preparasyon uygulanarak yapılan protetik yaklaşımdır. Dolgu teknolojisinin ve yapıştırma mekanizmalarının son yıllardaki gelişimi sayesinde, dolgu malzemeleri ile de laminate uygulamalar yapılmaktadır.

Teleskop Kuron

Protez yapılacak kısımla uyumsuzluk yaratacak, aşırı eğri, çapraşık ve uzamış dişler olduğunda, bu dişleri kaybetmektense  boylarının kısaltılarak üzerlerine teleskop kuron denen iç içe geçen kuronlar uygulanabilir.

İnley – Onley Dolgular

Onley-İnley, dişte madde kaybı aşırı olduğu durumlarda, madde kaybının telafisi için laboratuarda hazırlanan büyük dolgu karakterinde yaklaşımlardır. Madde kaybı az ve tüberküller kaybolmamışsa inley, madde kaybı fazla ise bu kayıp, tüberkülleri de içeriyorsa onley yapılır.

İmplant Protezler

Çeşitli nedenlerden dolayı kaybedilen dişleri fonksiyon, estetik görevlerini implant destekli protezlerle yeniden kazandırılması işlevini üstlenmektedir. Diş implantları eksik olan dişlerin fonksiyon ve estetiğini sağlamak amacıyla çene kemiğine yerleştirilen vida şeklinde titanyumdan yapılmış doku dostu vidalardır.